Te boos om je te missen
Jou missen. Heb ik dat wel goed gedaan? Zoals het hoort als je geliefde overlijdt? Heb ik huilend op jouw plek in ons bed gelegen? Heb ik je geur gezocht in de kleren in de kast? Heb ik bij het raam gestaan, in de hoop dat je de hoek om zou komen? Een knoop in mijn buik vertelt me dat het anders ging. Dat mijn missen een eigen leven leidde. Dat alle liefde mijn lijf verliet, op dat ene moment. Ik was te boos om je te missen…
Volgende week kom ik op televisie. In een documentaire over mannen die het leven verlieten op een manier zoals jij dat hebt gedaan. Zelf. Ik vertel ons verhaal. Met de documentaire in het vooruitzicht voel ik behoefte te vertellen dat ik je zo graag had willen missen. Vanaf de allereerste dag. Het is de schaduw van mijn rouw. Ik wil het delen omdat het misschien voor veel meer mensen geldt die achterblijven na de zelfdoding van een dierbare.
Jouw dood strafte me. Dubbel en dwars. Het bezorgde me een levensgroot schuldgevoel. Niet alleen omdat ik je had willen behoeden voor dit drama. Maar ook omdat mijn boosheid de weg naar het missen lange tijd versperde. Terwijl je mijn liefde nog steeds verdiende, ook toen. Ik las boeken van weduwen en was jaloers op het diepe missen dat ze beschreven. Waarom kon ik niet wandelen langs mooie en troostende herinneringen, die soms wat licht zouden werpen op al het verdriet?! Een bizarre jaloezie, maar voor mij destijds zo voelbaar. Ik wilde je missen, maar wist niet hoe. Ik wist niet wát. Mijn herinneringen waren verslonden door de klauwen van jouw einde.
Lange tijd kon ik jou en je dood niet van elkaar scheiden. Ik verweet je jouw dood en dus ook de hel waar ik doorheen ging. Jij had me dit aangedaan. Punt uit. Het is de vloek die hoort bij achterblijven na zelfdoding, voor mij tenminste. Onbegrip. Schuldgevoel. Wanhoop. En woede, heel veel woede. Omdat jij het zélf deed. Zonder tekst of uitleg. De hardheid in mijn hart maakte me de eerste jaren na jouw overlijden kapot. De liefde was vervlogen en ik vloog bijna met haar mee. Weg. Weg van alles. Weg van mezelf. Of zoals iemand laatst tegen me zei: “Je was er wel, maar je was er niet.” Gelukkig ben ik er inmiddels weer. Al is het voor eeuwig zonde dat er met jouw dood zoveel verloren ging.
Jouw zelfdoding stuurde mij een donker bos in. Niet donkerder dan het bos van andere nabestaanden, laat dat duidelijk zijn. Rouwconcurrentie, daar doe ik niet aan. Maar het is wel een ander bos. Het is een bos waar duizenden vragen, twijfels en onzekerheden wonen. Een beangstigend bos, waar de weg maar moeilijk te vinden is. Ik pleit voor bewegwijzering, meteen aan het begin. Steun, advies en beschikbaarheid voor nabestaanden van zelfdoding. Misschien had het mijn weg ietsje minder complex gemaakt. Dat proberen te doen, lijkt mij altijd de moeite waard.
Ik ben dankbaar dat ik de weg uit het boze bos heb weten te vinden. Je dood was afschuwelijk, maar jij was zó mooi. De documentaire laat dat zien, gelukkig. Het is een integer, eerlijk document. De dood won van jou en dat spijt me. Ik had het je zo anders gegund. Maar jij verdient het, en met jou alle andere mensen die zichzelf van het leven beroofden, te worden gezien als de mens die je was. Niet als de dader van het drama. Hoe lastig dat misschien ook is. Het leven dat aan jouw dood vooraf ging, dát is wat telt.
Via een omweg is het me gelukt. Ik mis je♥
De documentaire Man in de knoop van Frans Bromet is maandag 10 september 2018 te zien bij 2Doc op NPO2 bij de KRO/NCRV, om 21.00 uur. De documentaire kwam tot stand naar aanleiding van het boek Man o man van Nathan Vos.